Карына Цуркан з 2012 года кіравала экспартам і імпартам электраэнергіі ў расейскім энергетычным гіганце «Интер РАО».
Зараз яна сядзіць пад арыштам па падазрэнні ў шпіянажы – па некаторых паведамленнях ёй закідаюць перадачу дадзеных пра тое, як Масква пастаўляе электрычнасць у анексаваны Крым і на тэрыторыі Усходняй Украіны, якія знаходзяцца пад кантролем прарасейскіх баевікоў.
44-гадовай Цуркан пагражае да 20 год турэмнага зняволення, прычым справу будуць разглядваць у закрытым рэжыме – размова ідзе быццам бы не толькі пра камерцыйныя сакрэты кампаніі, але і пра таямніцы дзяржаўнай энергетычнай палітыкі.
Згодна з інфармацыяй крыніцы расейскага бізнес-парталу РБК, спецслужбы Расеі лічаць, што сябра праўлення «Интер РАО» перадавала замежнай выведцы дадзеныя пра арганізацыю паставак электраэнергіі ў Крым, які Масква захапіла ў 2014 годзе ў Украіны, а таксама ў акупаваныя прарасейскімі баевікамі раёны ўкраінскага Данбасу.
«Са Службы вонкавае выведкі прыйшла інфармацыя, што нехта злівае інфармацыю сябру НАТО Румыніі, за якой могуць стаяць ЗША. Гэта была палітычная інфармацыя пра тое, хто з намі працуе ў Украіне, у ДНР, у Крыме і іншых рэгіёнах, куды мы пастаўляем электраэнергію: хто супрацоўнічае, хто адмаўляецца, з кім мы ўвогуле размаўляем, якія ёсць праблемы, якія схемы», – сказаў суразмоўца РБК.
Па словах крыніцы, калі Украіна ў 2014 годзе пагражала адключыць Крым ад электрычнасці, «дачка» «Интер РАО» – ООО «ЦОР» – арганізавала пастаўкі электраэнергіі ў Украіну для транзіту ў Крым. Арганізацыяй гэтай схемы займалася як раз Цуркан, якая ведала ўсе кантакты расейскіх урадоўцаў у Украіне.
Летам 2015 года Украіна афіцыйна адмовілася аплачваць электраэнергію, якая з Расеі йшла ў так званую «Наваросію» – «ДНР» і «ЛНР». Зараз Расея пастаўляе туды электраэнергію за свой кошт, што можа разглядацца як адкрытая падтрыманне антыўкраінскіх баевікоў.
На сайце «Интер РАО» напісана, што Карына Цуркан, якая нарадзілася ў Малдавіі, зараз з’яўляецца грамадзянкай Расеі. Па звестках расейскай прэсы, Цуркан адмовілася ад грамадзянства Малдавіі ў 2016 годзе.
Аднак пазней Цуркан прызнала сваёй грамадзянкай Румынія – краіна, у супрацы з разведкай якой як раз Масква падазрае свайго топ-менеджара. Па словах міністра замежных спраў Румыніі Тэадора Мелешкана арыштаваная мае «некалькі пашпартоў».
Пасля арышту Цуркан прайшлі вобшукі ў кабінеце намесніка міністра энергетыкі Расеі Вячаслава Краўчэнкі. Вобшук прайшоў і ў хаце намесніка міністра, паведамілі крыніцы. Па дадзеных «Интерфакс», урадовец, які быў толькі што прызначаны ў новы ўрад, можа стаць сведкам па справе Цуркан.
Таксама Цуркан быццам бы ўжо дала паказанні на яшчэ трох высокапастаўленых урадоўцаў у міністэрстве энергетыкі Расеі, з якімі працавала адносна паставак у Крым, «ДНР» і «ЛНР», паведамляе крыніца РБК у спецслужбах.
Згодна з паведамленнямі, Цуркан не прызнае сваёй віны.
«Интер РАО» – гігант расейскага рынка электраэнергіі з капіталізацыяй прыкладна ў $6 мільярдаў і агульнай колькасцю супрацоўнікаў амаль у 50 тысяч чалавек. Яна выпрацоўвае 11 адсоткаў расейскай электраэнергіі і зʼяўляецца адзінай расейскай кампаніяй, якая прадае электраэнергію за мяжу.
Фірма пастаўляла энергію ў Беларусь, Фінляндыю, Нарвегію, Украіну, Летуву, Латвію, Эстонію, Польшчу, Грузію, Азербайджан, Казахстан, Манголію, Кітай, анексаваны Крым, непрызнаныя «Паўднёвую Асетыю», «ДНР» і «ЛНР».
У канцы мінулага году паведамлялася, што Беларусь не будзе купляць электрычнасць у «Интер РАО».
Кіруе кампаніяй Барыс Кавальчук – сын магутнага бізнесоўца Юрыя Кавальчука, які знаходзіцца пад санкцыямі як адна з найбольш набліжаных да Уладзімера Пуціна асоба. Раду дырэктароў «Интер РАО» узначальвае магутны Ігар Сечын – па ацэнках газеты «Ведомости» часопісу Forbes з 2009 года гэта другі па ўплыве чалавек у Расеі пасля Пуціна.
Аляксандр Гелагаеў