Старшыня Саюзу пісьменнікаў Беларусі лічыць беларускую армію адною з самых баяздольных у Еўропе, ганарыцца, што трактары «Беларус» прадаюцца ў 125 краінах ды не згодны з азначэннем «сталінскія рэпрэсіі». У краме сеткі «Белкніга» прайшла творчая сустрэча з Мікалаем Чаргінцом.
Не гледзячы на тое, што спатканне пачалося а 15-й у працоўны дзень, зала кнігарні «КнігаПоліс», што па вуліцы Сурганава, была запоўнена цалкам. Ільвіная доля публікі – вайскоўцы ды моладзь. Што праўда, апошнія на другую гадзіну мерапрыемства пачалі адпрошвацца ў старэйшай жанчыны: «Можна, мы ўжо пойдзем?»
Раней Мікалай Чаргінец часта выступаў у Ваеннай Акадэміі – курсанты нават выканалі некалькі песняў пра Афганістан ды свайго сачынення.
«Як Вы зразумелі, што Вы – пісьменнік?» – спыталася вядоўца, сябра СПБ Алена Стэльмах.
79-гадовы пісьменнік, сенатар, генерал-лейтынант пачаў расказваць біяграфію ды кар’ерны шлях.
Беднае пасляваеннае дзяцінства ў раёне Камароўкі, захапленне футболам, дыплом Вышэйшай школы трэнераў з адзнакай «выдатна», праца на прыборабудаўнічым заводзе імя Леніна, які ў той час працаваў для вайсковых мэтаў ды, паводле Мікалая Чаргінца, рабіў сакрэтную апаратуру. Адтуль ён трапіў у міліцыю ды даслужыўся да начальніка кіравання крымінальнага вышуку МУС БССР. Ад 1984 да 1987 году, «выконваў інтэрнацыянальны абавязак» у Афганістане. Там Мікалай Чаргінец арганізоўваў ахову Кабула. Ён расказаў, што ўдзельнічаў у больш як 200 баявых аперацыях, і падкрэсліў, што ў выніку ў 1987 годзе афганская сталіца абстрэльвалася нашмат радзей.
«Я стараюся пісаць пра тое, што ведаю», – рэзюмаваў доўгі адказ на пытанне пісьменнік.
Тэмы ягоных кніг – барацьба са злачыннасцю, карныя аперацыі гітлераўскай арміі ў Беларусі, ваенная аперацыя ў Афганістане. Ёсць нават раман, натхнёны візітам аўтара ў ЗША ўжо ў якасці палітыка. Як вядома, адна са шматлікіх пасадаў Мікалая Чаргінца – старшыня камісіі Савету Рэспублікі па міжнародных справах і нацыянальнай бяспецы.
Ён расказаў, што пад час удзелу ў Генасамблеі ААН на яго «наехалі амерыканцы» ды забаранілі выязджаць далей за Нью-Ёрк. Але тут да яго з Вашынгтону самі прыехалі амерыканскія генералы. Сустрэча адбылася ў беларускай амбасадзе:
«Пілі гарэлку. Яны ваявалі ў В’етнаме, я – у Афгане: было нешта агульнае», – падзяліўся падрабязнасцямі Мікалай Чаргінец.
Тая размова за гарэлкай падштурхнула яго напісаць кнігу «Таямніца авальнага кабінета». У аснову пакладзена скандальная гісторыя Біла Клінтана і Монікі Левінскі. Каб адцягнуць увагу ад непрыемных фактаў ды пазбегнуць імпічменту прэзідэнт ЗША (у рамане Джон Макоўлі) аддае загад бамбіць Югаславію.
Прайшло больш за 10 год, як у Беларусі два пісьменніцкія саюзы, аднак выступоўца не стаў страчваць магчымасці расказаць сваю версію іх стварэння.
«Вярхушка ў «Саюзе беларускіх пісьменнікаў» была ўльтранацыяналістычная, праамерыканская. Яны спецыяльна змянілі назву, што дазволіла не браць у Саюз не беларускіх пісьменнікаў. Кожны З’езд пачынаўся выступамі супраць прэзідэнта, супраць «панскай Расеі». Напрымалі палітыкаў, а не пісьменнікаў. Нас – 159, іх – 170. Рэзалюцыя прынята, выходзіць у газеце ў тым ліку ад нашага імя», – распавёў сенатар.
Нязгодная частка выйшла з «Саюзу беларускіх пісьменнікаў» ды арганізавалася ў «Саюз пісьменнікаў Беларусі». Мікалай Чаргінец узначальвае яго ад самага пачатку, з 2005 году.
Пасля прамова пісьменніка набыла яшчэ больш выразнае гучанне дзяржаўнага чалавека.
«Сёння ва ўласнасці людзей – 3,5 мільёнаў аўтамабіляў. Мы дрэнна жывем? Хіба непрыемна, што трактарны завод пастаўляе прадукцыю ў 125 краін свету? Слова «Belarus» – у 125 краінах! Мы не збіраемся ні каго нападаць, і нас ніхто не збіраецца. Наша армія адна з самых баяздольных у Еўропе. У нас ёсць падставы спакойна глядзець у будучыню», – падсумаваў Мікалай Чаргінец.
Ён прызнаўся, што атрымаў прапанову з Францыі экранізаваць раман «Аперацыя «Кроў»». Твор вытрымаў тры перавыданні да расказвае пра гета ў Сёмкава, дзе ў дзяцей забіралі кроў. Аўтар не стаў хаваць гонару за тое, што пра гэту гісторыю даведаюцца ў Еўропе.
«Я лічу, што ўсім будзе карысна даведацца, што мы памятаем. Мы не пагражаем, але памятаем, што яны вынішчылі кожнага трэцяга жыхара Беларусі, зруйнавалі прамысловасць», – падкрэсліў ён.
Памяць ахвяр ІІ Сусветнай – безумоўна, важна. А што думае пісьменнік, сенатар, генерал-лейтынант пра ўшанаванне тых, хто загінуў ад сталінскіх рэпрэсіяў і ці мог бы СПБ заступіцца за сваю калегу Ларысу Геніюш, не рэабілітаваную па сённяшні дзень? Такое пытанне прагучала з залы.
Адказ пачаўся з эпізодаў сямейнай гісторыі. Аказваецца, да 12 гадоў была асуджана малодшая сястра Марыя. Бацька-ветэран, што вярнуўся з вайны без нагі, паехаў у Маскву. Заступніцтва самага Варашылава дазволіла вызваліць ды рэабілітаваць сястру.
«Тварылі да чорта», – заўважыў Мікалай Чаргінец.
Яму не вельмі падабаецца выраз «сталінскія рэпрэсіі»: за ягонае імя гінулі салдаты, краіна выстаяла ды не было міжнацыянальнай варажнечы. Сенатар зрабіў агаворку на дэпартацыю татар, якія «сапраўды стварылі з фашыстамі полк», хоць сярод іх «былі і нявінныя людзі».
«Лес рубяць – шчэпкі ляцяць, – падсумаваў пісьменнік і выказаўся пра Ларысу Геніюш. – Я не ведаў пра яе. Я думаў, што ўсіх ужо рэабілітавалі».
ХМ belsat.eu