Менш чым праз шэсць месяцаў, 1 студзеня 2015 года, мусіць запрацаваць Еўразійскі саюз. Еўрапейскія і беларускія эксперты ўпэўненыя, што ён так і застанецца на паперы. Але калі ўсё ж запрацуе, ці будзе для Беларусі выхад з гэтай новай расейска-азіяцкай імперыі?
Незалежнасць Беларусі, паводле эксперта, важная для Польшчы, Прыбалтыкі, Швецыі. Іншыя краіны “гуляюць на два полі” – супрацоўнічаюць і з грамадзянскай супольнасцю, і з рэжымам ці ўвогуле лічаць, што Беларусь – гэта легітымная сфера інтарэсаў Расеі.
І нават калі Расея вырашыць анексаваць Беларусь, як украінскія тэрыторыі, радыкальных дзеянняў ад ЕЗ чакаць не варта, лічыць спадарыня Марын: “Ва Украіне яшчэ ёсць людзі, якія пойдуць на смерць за сваю краіну. У ЕЗ такіх ужо няма, хто гатовы памерці за дэмакратыю”. Інакш было б, аднак, калі б Расея пачала агрэсію супраць балтыйскіх краінаў. Яны ўваходзяць у НАТА, і гэта дае права Еўропе бамбаваць Маскву. “Агрэсія на Прыбалтыку стала б самазабойствам для Расеі,” – кажа эксперт.
Сярод краінаў Еўразвязу пакуль няма адзінага меркавання наконт Еўразійскага саюзу (ЕАС), зазначае Анайсэ Марын. Ёсць “антырасейскія параноікі”, якія бачаць Еўразійскі саюз як контратаку Расеі на Усходняе партнёрства. Для іх ЕАС – чарговая спроба Расеі адрадзіць Савецкі саюз.
“Памяркоўныя скептыкі” лічаць, што Расея мае права будаваць свой эканамічны саюз, і ўключаць у яго былыя савецкія краіны. А для Беларусі гэта рацыянальна – удзельнічаць у такім саюзе. Але “скептыкі” упэўненыя, што ЕАС застанецца толькі на паперы. І на адносіны Еўропы з Беларуссю ніяк не паўплывае, бо яны і так вельмі абмежаваныя.
А вось “прагматычныя энтузіясты” (і ў першую чаргу – Францыя) успрымаюць ЕАС як новага гульца на міжнароднай арэне і эканамічнага партнёра.
Але збольшага, падсумоўвае спадарыня Марын, у Еўропе на ставяцца сур’ёзна да ЕАС, “бо ўсе ранейшыя спробы рэінтэграцыі Савецкага саюзу праваліліся — СНД, Саюз Беларусі і Расеі”.
Анайсэ Марын падкрэслівае, што ЕАС, калі раптам запрацуе, перакрые Беларусі дарогу ў Еўропу: “Еўрапейскі і еўразійскі саюзы несумяшчальныя. Еўразійскі саюз – гэта саюз дыктатараў, а не дэмакратычных краінаў. ЕАС – крок для Беларусі незваротны”.
Але гэта асабліва не паўплывае на перамовы пра спрашчэнне візавага рэжыму з Еўразвязам. Візы для беларусаў могуць патаннець, нават калі мы апынёмся ў Еўразійскім саюзе. “Калі беларускі бок і надалей будзе зацікаўлены ў дыялогу па візах, яго можна будзе працягнуць і пасля ўступлення Беларусі ў ЕАС”, – дадае французская экспертка.
Марына Маўчанава, belsat.eu